جوجه کشی

آموزش ساخت ماشین جوجه کشی

جوجه کشی به دو روش طبیعی و مصنوعی انجام میشود. در روش طبیعی پرنده ی مادر بر اساس غریزه (کرچ شدن) آمادگی خود را با یکسری علائم نمایان میکند که با قرار دادن تعداد مشخصی تخم تحت شرایط خاص که در اینجا توضیح داده شده میتوان اقدام به جوجه کشی به روش طبیعی نمود که البته امروزه زیاد مرسوم نیست، اما در روش مصنوعی میتوان با فراهم آوردن شرایطی مشابه شرایط طبیعی اقدام به جوجه کشی  کرد.

جوجه کشی مصنوعی

جوجه کشی مصنوعی با دستگاهی به نام ماشین جوجه کشی (incubator) انجام میشود یا به عبارت دیگر ماشین جوجه کشی به وسیله ای اطلاق میشود که در آن شرایطی مشابه شرایط طبیعی توسط اجزای مختلف فراهم میشود و هرچه این شرایط به شرایط طبیعی که توسط پرنده ی مادر فراهم میشود نزدیکتر باشد ماشین جوجه کشی ایده آل تری خواهیم داشت.

در بخشهای مختلف سایت ذکر شده که اساس کار کلیه دستگاههای جوجه کشی مبتنی بر اصول ذیل است:

• دما
• رطوبت
• تهویه
• چرخش

همه ی ما کم و بیش با ماشین جوجه کشی موضوع  کتاب حرفه و فن کلاس اول راهنمای آشنایی داریم، دستگاهی که اجزای تشکیل دهنده ی آن عبارتند از جعبه ی مقوایی بعنوان محفظه دستگاه، یک لامپ معمولی بعنوان منبع تامین حرارت، ظرف آب به عنوان منبع تامین رطوبت و دریچه هایی بر روی بدنه ی مقوایی به عنوان مجراهایی برای تهویه و تنظیم دما و خروج گرمای اضافی، در این ماشین جوجه کشی ساده چرخش بصورت دستی صورت میگیرد، لازم به ذکر است که اساس کار پیشرفته ترین ماشینهای کوچک و بزرگ جوجه کشی و اتاقکهای جوجه کشی در کارخانه های بزرگ جوجه کشی بر همین چند اصل ساده استوار است،  شما نیز قادر خواهید بود با لحاظ کردن این اصول و بهره گیری از قطعات عرضه شده در فروشگاه سایت به شکل صحیح نسبت به طراحی و ساخت انواع ماشینهای جوجه کشی ساده، نیمه اتومات و فول اتومات اقدام کنید.

مراحل طراحی و ساخت ماشین جوجه کشی

۱-      ساخت محفظه مناسب

۲-       طراحی و نصب سیستم تامین حرارت و کنترل دما

۳-      طراحی و نصب سیستم تامین و کنترل رطوبت

۴-      طراحی و نصب سیستم چرخش

۵-      طراحی و نصب مکانیزم تهویه

ساخت محفظه

یک محفظه ماشین جوجه کشی را میتوان بسته یه طرح و نیاز از ابتدایی ترین مواد مثل یک جعبه ی مقوایی ساده یا با استفاده از ورقه هایی با عایق بندی خاص جهت جلوگیری از تبادل ناخواسته حرارت ساخت، باید توجه داشت یک محفظه ی ایده آل دستگاه جوجه کشی باید ضمن داشتن وزن کم از استحکام بالایی متناسب با ظرفیت دستگاه نیز برخوردار باشد و ضمن درزگیری محل اتصال عناصر مختلف بدنه نسبت به رطوبت نیز مقاوم باشد وعایق خوبی برای جلوگیری از تبادل حرارت داخل و خارج دستگاه باشد، برای درب دستگاه نیز میتوان از یک چهارچوب مقاوم با شیشه یا طلق دوجداره برای رویت بهتر داخل دستگاه و جلوگیری از تشکیل قطرات بر روی آن استفاده کرد. نکته ی مهم اینکه در یک محفظه ی خوب باید به اندازه ی کافی جا برای تمامی اجزای یک ماشین جوجه کشی مثل مکانیزم چرخش و راکها، ظرف آب، فن و سایر اجزا لحاظ شود پس در محاسبات حتمآ این نکات را در نظر بگیرید.

طراحی مکانیزم تامین و کنترل حرارت در ماشین جوجه کشی

برای تامین حرارت مورد نیاز ماشین جوجه کشی میتوان از انواع لامپ، المنت یا هیتر مناسب استفاده کرد، تامین حرارت باید به نحوی باشد که از وارد شدن شوک حرارتی به تخمها و جنین جلوگیری کند ضمن اینکه در کمترین زمان ممکن و قبل از افت دما از حد مجاز و تعیین شده دما را به حد مطلوب و تعیین شده توسط کاربر برساند همچنین بعد از عمل کردن ترموستات و قطع منبع حرارتی در زمان رسیدن دما به حد مجاز از اعمال دمای اضافی به محفظه جلوگیری کند.

اجزای  سیستم تامین و کنترل دما در جوجه کشی

الف: منبع حرارتی که میتوان از لامپ، المنت ساده یا المنت با فین مخصوص یا هیتر استفاده کرد

ب: ترموستات که امروزه در انواع مختلف ترموستات آنالوگ و ترموستات دیجیتال در مدلهای متنوع و کارایی مختلف عرضه شده و وظیفه ی آن کنترل دما در محدوده ی مجاز تعیین شده توسط کاربر میباشد.

ج: دیمر برای حذف توان اضافی منبع حرارتی و کنترل حرارت تولیدی.

د: دماسنج دقیق برای مشاهده ی مقادیر دما و تنظیم بر حسب نیاز.

پس ویژگی های یک سیستم ایده آل را میتوان تامین حرارت مورد نیاز به آرامی و بدون وارد شدن شوک حرارتی در حداقل زمان ممکن با کمک گرفتن از یک دیمر برای تنظیم حرارت تولید شده برای تخمها و بهره گیری از یک ترموستات دقیق برای کنترل دما در حد مجاز برشمرد.

نکته: بهتر است منبع حرارتی در بالای محفظه نصب شود تا گرمای تولید شده ی اضافی توسط منبع حرارتی تخمها را تحت تاثیر قرار ندهد.

مکانیزم کنترل و تامین رطوبت در ماشین جوجه کشی

ساده ترین شکل تامین رطوبت در ماشین جوجه کشی قرار دادن یک ظرف آب متناسب با حجم دستگاه جوجه کشی است که البته تنظیم رطوبت به این شکل به سختی صورت میگیرد و دارای نوسان بالایی است، یکی دیگر از روشها قرار دادن المنت در ظرف آب و متصل کردن المنت به یک رطوبت سنج دیجیتال است یا متصل کردن المنت به یک دیمر و کنترل دمای آب و کنترل میزان تبخیر و اندازه گیری رطوبت با استفاده از رطوبت سنج آنالوگ است و اما مهمترین راه برای تامین رطوبت دستگاه جوجه کشی استفاده از یک رطوبت ساز آلتراسونیک (دستگاه بخار سرد یا مه ساز) و یک رطوبت سنج دیجیتال است که بسیار مطمئن و سریع میتوان نسبت به تامین و کنترل رطوبت بر حسب نیاز اقدام کرد و البته تعبیه یک فن برای تخلیه رطوبت اضافی احتمالی توصیه میشود.

طراحی سیستم تهویه در دستگاه جوجه کشی

تهویه عبارتست از تامین اکسیژن مورد نیاز بر اساس تعداد تخمها و تخلیه ی گازهای مضر تولید شده توسط جنین، همچنین گردش آرام هوا برای یکنواخت کردن دما و رطوبت در تمام قسمتهای ماشین جوجه کشی، لازم به ذکر است برای گردش هوا از فن متناسب با حجم دستگاه استفاده شود و فن تهویه بهتر از فن هیتر(منبع حرارتی)، سرعت بالای گردش هوا در محفظه باعث تبخیر بیش از حد رطوبت از سطح پوسته و خشکی آن میشود و جنین با از دست دادن بیش از حد رطوبت دچار آسیب خواهد شد. لازم است برای تامین هوای تازه واکسیژن مورد نیاز تخمها بسته به تعداد تخمها یک یا چند سوراخ در جداره ی کناری محفظه (هم بالا و هم پایین) جهت تزریق هوای تازه توسط فن هیتر یا تهویه و خروج گازهای مضر تعبیه نمود.

طراحی سیستم چرخش در ماشین جوجه کشی

بطور طبیعی یک مرغ مادر هر ۳۵ دقیقه اقدام به چرخش تخمها به صورت تصادفی میکند اما در صنعت عمل چرخش تخمها برای جلوگیری از چسبیدن زرده به پوسته هر ۱ ساعت انجام میشود بدین شکل که تخمها از طرف سر کوچک و بصورت عمودی در شانه ها قرار گرفته و ۴۰ تا ۴۵ درجه نسبت به افق چرخانده میشوند، اجزای یک سیستم چرخش عبارتند از:

الف- راکها و پایه ی اتصال به بدنه برای قرار گیری شانه ها در آنها

ب- موتور گیربکس دار با دور پایین متناسب با ظرفیت دستگاه به همراه بازوهای اتصال راکها به موتور گیربکس دار و تبدیل حرکت دورانی موتور گیربکس به حرکت خطی (تقریبآ مشابه حرکت میل لنگ و پیستون در موتور اتومبیل)

ج- تایمر دیجیتال برای تنظیم زمان بین  چرخش راکها و اعمال این تنظیمات به موتور گیربکس دار

د- میکروسوئیچ برای تنظیم دقیق میزان چرخش و متوقف کردن حرکت موتور گیربکس بعد از رسیدن راکها و شانه ها به زاویه ی استاندارد.

منبع: واحد تحقیقات و آموزش رویان گستر