جوجه کشی

همدیگر خواری در بین طیور در همه سنین وجود داشته و امری اجتناب ناپذیراست . روشهائی برای جلوگیری از این امر وجود دارد .معمولی ترین روش نوک چینی جوجه هاست ولی باید نوک چینی در سنی انجام شود که زیانی به جوجه ها نرسد .نوک چینی حتی تا قبل از شروع تولید نیز می تواند انجام پذیرد ولی بهترین نتیجه از نوک چینی در سنین پایین بدست می آید .

مقصود از نوک چینی خوب انجام دو کار است:

۱-   تا حد امکان با استرس کمی همراه باشد .

۲-   نوک طیور طوری قطع گردد که مجدداً رشد نکند .

نوک چینی باید بدقت انجام شود برای صحت اینکار تجربه کافی لازم است .محل صحیح و دقیق قطع و داغ نمودن نوک از اهمیت ویژه ای برخوردار است .اغلب وقتی نوک چینی به دقت انجام نمی گیرد ، استرس بیش از حد تولید شده و نوک جوجه زیاد یا کم قطع می گردد، در صورتیکه نوک جوجه کم قطع گردد منقار مجدداًٌ رشد کرده و بالاخره به اندازه طبیعی (یا نزدیک به اندازه طبیعی) خواهد رسید .

نوک چینی دارای محسنات و معایبی است ولی مطمئناً محسنات آن بیش از معایبش می باشد .همدیگر خواری در گله بصورت کشیدن پر و یا کندن پر یا نوک زدن به مخرج و یا حتی گاهی جنگیدن شروع شده و در نهایت منجر به فاجعه خواهد گردید. این موضوع بصورت عادت در می آید، زیرا طیور مبتلا به این معضل عادت خود را به طیور دیگر القاء نموده و خیلی زود همدیگرخواری در گله شایع می شود .

۱-   نوک زدن به انگشت پا کاهش می یابد .

۲-   استرس کمتری به گله وارد می نماید .

۳-   باعث جلوگیری از پرکنی و همدیگر خواری در سنین اولیه می شود .

۴-   راندمان غذائی بعلت کاهش ریخت و پاش دان بهتر می شود .

۵-   چون تعداد کمتری از طیور گله حذف خواهند شد، درصد زنده مانی بالاتر خواهد بود .

۶-   یکنواختی گله بهتر می شود .

۱-   وزن جوجه ها برای مدت ۱ تا ۲ هفته پس از نوک چینی کاهش خواهد یافت .

۲-   پس از نوک چینی برای مدت طولانی رشد کاهش خواهد یافت، حدود ۱۰تا ۲۰ هفته طول می کشد تا با مصرف غذای تمام وقت، جوجه ها به وزنی مشابه وزن جوجه های نوک چینی نشده برسند .

۳-   نوک چینی ممکن است باعث تأخیر دربلوغ جنسی شده، وزن بدن در هنگام بلوغ کاهش یافته و تولید تخم مرغ را نیز کاهش دهد، ولی نوک چینی هیچ تأثیری براندازه تخم مرغ نخواهد داشت .

برای انجام نوک چینی مناسب بر روی یک پرنده ، بخشی از فک بالائی و پائینی بوسیله یک دستگاه الکتریکی قطع کننده با حرارت  ۸۱۵ درجه سانتیگراد برداشته می شود .دستگاه اتوماتیک بوده و با فشار نوک جوجه ها به ماشه آن، تیغه ای پائین آمده ونوک جوجه را قطع مینماید .تیغه داغ نه تنها نوک را قطع می کند بلکه بعنوان یک وسیله داغ کننده عملکرده و بافتهای مولد نوک را معدوم می نماید .در نوک چینی با تیغه داغ باید دقت نمود که زبان جوجه سوزانیده نشود .

روشهای متعدد و سنین مختلفی برای نوک چینی موثر وجود دارد .در اغلب موارد سن جوجه ها تعیین کننده روش نوک چینی خواهد بود .

این روش یکی از بهترین طرق نوک چینی پولتهائی است که بعداً بعنوان تخمگذار نگهدای خواهند شد .ولی تأثیر آن در نژادهای مختلف لگهرون یکسان نیست .در این سن به راحتی می توان جوجه ها را گرفت و سرعت عمل هم خوب خواهدبود .ولی در این روش تمیز بودن بی نهایت اهمیت دارد، بطوریکه اغلب این روش را نوک چینی ظریف می نامند .

تجارب انجام شده نشان می دهد که برای انجام این روش مهارت خیلی مهم است و خیلی ها در انجام آن با شکست مواجه شده اند .بهرحال وقتی که با این روش نوک جوجه قطع و داغ می گردد مجدداً رشد نخواهد کرد و نوک چینی بعدی لازم نخواهد شد .جوجه ها بوسیله یک ماشین نوک چینی الکتریکی که دارای یک صفحه راهنما و یک سوراخ به قطر ۰/۴۴ سانتیمتر است نوک چینی میشوند . درجات بیشتر عمق سوراخ در مواردیکه جوجه ها بزرگتر از حد طبیعی باشند استفاده می گردند .جوجه را طوری نگه میدارند که انگشت شست پشت سر او قرار گرفته و انگشت نشانه زیر گلویش باشد .منقار بسته را در داخل سوراخ دستگاه قرار می دهیم و فشار ناچیزی برگلوی جوجه وارد می نمائید تا زبان او به عقب بازگردد .نوک منقار با ماشه دستگاه برخورد کرده، تیغه پایین آمده و نوک جوجه بطور اتوماتیک قطع می شود .بین محل قطع نوک بالائی و سوراخهای بینی باید به اندازه ۲ میلیمتر فاصله وجود داشته باشد .

نوک پایین باید کمی بلندتر از نوک بالائی باشد برای این منظور هنگام قرار دادن نوک جوجه در داخل دستگاه باید سر اورا مقداری بطرف پایین شیب داد .منقارهای سخت باید دقیقاً ۲ ثانیه در تماس با تیغه داغ قرار گیرند و این کار توسط تایمرکه بر روی دستگاه نوک چین نصب شده انجام می شود .اگر بیش از این مدت نگه داشته شوند استرس زیادی به آنها وارد می شود و اگر زمان کوتاهتر از این باشد منقار مجدداً رشد خواهد کرد .در یک نوک چینی خوب باید در هر دقیقه ۱۵ جوجه نوک چینی شوند .پس از سوزاندن نوک ۳۰۰۰ جوجه ، تیغه را باید تعویض کرد .مراقب باشید که هنگام نوک چینی چشم جوجه ها داغ نشود .

وقتی جوجه ها بالغ شدند نوک بالائی و پایین بخوبی گرد خواهد شد، ولی باز هم نوک بالائی مقداری کوتاهتر از نوک پایین خواهد بود .این روش نوک چینی تنها در مورد جوجه های سنین ۶ تا ۱۰ روزه قابل اجراست .

در این روش نوک چینی از تیغه های مخصوص استفاده می شود . پرنده بطور جانبی نگه داشته می شود و هر دونوک آن بطور همزمان قطع و داغ میگردد .یک شیب داخلی سبب می گردد که بخش داخلی نوک بالائی و پایین کوتاهتر گردد .تیغه باید یک ثانیه در تماس با منقار قرار گیرد .براساس این تئوری عدم توانائی پرنده در بستن محکم منقارش سبب می گردد که نتواند بر پرها نوک بزند و یا دچار همدیگر خواری گردد .این روش مورد قبول همگان نیست چون مزایای کمی نسبت به نوک چینی انسدادی دارد و در اغلب موارد منجر به تولید منقار بهم چسبیده می گردد .

در این روش از یک قوس الکتریکی با ولتاژ زیاد در بین دو الکترود استفاده می شود که باعث سوراخ کوچکی در نوک بالائی می گردد .در هر ساعت بیش از ۲۰۰۰ جوجه را می توان با این روش نوک سوزی کرد .چند روز بعد نوک بالائی شروع به افتادن می کند و تا ۱۰ روز بعد این عمل کامل گشته و پس از ۱۴ روز کاملاً بهبود می یابد .فقط قسمت بین سوراخ شده و سر جوجه باقی خواهد ماند .

روش خاصی از نوک سوزی است که بیشتر برای جوجه های یکروزه و در کارخانه جوجه کشی استفاده می شود .در این روش بجای قطع نوک، جلوی نوک بالائی را توسط تیغه کند مخصوصی می سوزاند .این تیغه طوری ساخته شده که یک لایه نازک از نوک بالائی را می سوزاند، به این ترتیب جوجه می تواند بدون حساسیت و به آرامی نوک زده و دان مصرف نماید .انتهای نوک بالائی بدتریج می افتد، به این ترتیب نوک پایین جوجه طبیعی بوده و فقط نوک بالائی سوزانده شده است .

خیلی از روشهائی که برای پولتهای نژاد تخمگذار استفاده می شوند .نمی توانند تا پایان عمر از همدیگر خواری جلوگیری نمایند، در نتیجه نیاز به نوک چینی مجدد در سنین ۶ تا ۱۲ هفتگی خواهدبود .نوک چینی در این مرحله موجب می شود تا نوکها به وضعیت دائمی خود در آیند ولی استرس زیاد روی وزن آنها تأثیر می گذارد .هرکدام از روشهای نوک چینی بر روی وزن بدن تأثیر متفاوتی دارند ولی برتری یک روش بر نوع دیگر براساس کاهش نوک زدنها، همدیگر خواری و عملکرد دوران تولید گله ارزیابی می شود . تحقیقاتی که در دانشگاه کالیفرنیا انجام شده، برتری کامل عملکرد گله را در سن ۶ هفتگی نسبت به نوک چینی در ۱۲ هفتگی نشان می دهد .

از یک ماشین نوک چین الکتریکی استفاده گردد .در مورد پرندگان بین ۶تا ۱۲ هفته نوک بالائی و پائینی را از فاصله حدود ۰/۴۵ سانتیمتری از جلوی سوراخهای بینی قطع می نمایند، نوک پایینی باید به مقدار ناچیزی بلندتر از نوک بالائی در نظر گرفته شود .در هر مرحله فقط یک نوک قطع می گردد .محل قطع نوک را باید داغ کرد تا قسمت شاخی کاملا گرد شود .

با توجه به آنچه قبلاً گفته شد، پرندگان ممکن است ۲ هفته قبل از شروع به تولید تخم مرغ نوک چینی شوند ولی در این روش قسمت کمتری از نوک برداشته خواهد شد .هر فک بطور جداگانه نوک چینی خواهد شد و نوک پایینی باید حداقل ۰/۳ سانتیمتر بلندتر از نوک بالائی باشد .

اگر نوک چینی قبلی بطور صحیح انجام نگرفته باشد، نوک خیلی از طیور ۸ هفته بعد از نوک چینی و یا بیشتر مجدداً رشد خواهد کرد و احتیاج به نوک چینی مجدد خواهد داشت .بطور معمول هرگاه طیور را به هر منظوری گرفتند نوک آنها را کنترل می کنند و در صورت لزوم مجدداً نوک چینی می نمایند .

جوجه خروسهائی که برای گله مادر نگهداری می شوند نیز باید نوک چینی گردند ولی روش نوک چینی آنها با آنچه تا بحال گفته شد فرق می کند و بستگی به سن آنها دارد .

نوک چینی انسدادی همانند آنچه درباره پولتها توضیح داده شد انجام می گیرد ، ولی نوک بالائی و پایین به یک اندازه مساوی قطع می گردند .

 بیش “یک دوم” نوک نباید قطع گردند .در پن گله مادر نباید نوک خروسهای بالغ را سوزاند .

هنگامیکه طیور در استرس هستند نباید نوک چینی شوند .هنگامیکه طیور به هر دلیل تحت استرس می باشند نباید نوک چینی انجام گیرد بلکه بایدصبر نمود تا پس از بهبود و برگشت طیور بحالت طبیعی آن را انجام داد .

مشخص شده که بخصوص در مواردی که نوک چینی در سنین ۵روزگی به بالا بوسیله تیغه انجام می گیرد، داروهای سولفوره (بخصوص سولفونامیدها) منجر به طولانی شدن زمان خونریزی می شوند .برای حل چنین مشکلی باید ۲ روز قبل از نوک چینی ویتامین Kمحلول در آب مصرف شود .

 برای جلوگیری از انتشار آلودگی پس از عمل نوک چینی باید ماشینهای نوک سوزی تمیز و ضدعفونی گردند .اگر چه تیغه داغ کل میکروارگانیسم ها را می کشد، ولی مناطق دیگر دستگاه نوک چین خیلی زود آلوده می گردد .حدود ۱۰ تا ۱۲ روز بعد از نوک چینی تلفات افزایش می یابد (بخصوص وقتیکه نوک چینی در یک روزگی انجام شود.) ارگانیزمهائی که در دستگاه نوک چین ضد عفونی نشده وجود دارند شامل سالمونلا، استافیلوکوکها، آسپرژیلوس و کلیفرم می باشند .برای جلوگیری از رشد باکتری ها و ارگانیزم های دیگر بهتر است آلودگی دستگاه نوک چین را مرتباً بررسی کنیم .

جوجه های تازه نوک چینی شده در هنگام نوشیدن آب از آبخوریهای فنجانی نوع سوزنی و گاهی آبخوری های چکه ای دچار مشکل می شوند، از اینرو باید آبخوریهای مخصوص جوجه های کوچک را تا چند روز پس از نوک چینی در پن نگه داشت .

 اینکار باعث می شود که هنگام دان خوردن، نوک تازه سوزانده شده پرنده به کف دانخوری برخورد ننماید .مسلماً برخورد نوک مجروح با دانخوری باعث کاهش مصرف غذا خواهد شد .

توجه : وقتی پرندگان در سنین بیش از ۱۰ هفتگی هستند مطمئن شوید که : نوک چینی در زمان واکسیناسیون انجام نمی گیرد ، بلافاصله پس از نوک چینی طیور تغذیه ننمایند، پس ازنوک چینی میزان آب و غذا را افزایش دهید، نوک چینی در زمانی از روز که خنک تر است انجام گیرد، در آب و هوای گرم ویتامین Kبه جیره بیفزائید یا اگر پیش بینی می کنید که خونریزی زیاد خواهد بود ۲ روز قبل از نوک چینی ویتامین K به جیره بیافزائید هربار تعداد کمی از طیور را بگیرید .

دقت شود : کارگران نوک چین باید بدقت آموزش ببینند .نوک چینی کار طاقت فرسائی بوده و انجام صحیح آن نیاز به دقت زیاد دارد .تیغه ها باید کاملاً تمیز بوده و حرارت کافی داشته باشند .میزان نوک سوزانده شده در تمام جوجه ها یکسان و تیغه ها بطور یکنواخت داغ گردند .پولتها بطور ثابت در خلال نوک چینی و گهگاهی نیز در دوره تولید مورد ارزیابی قرار گیرند .

منبع مورد استفاده : راهنمای کامل پرورش طیور ، تالیف مک.او.تورث و دونالد دی بل ، ترجمه دکتر محسن فرخوی ، مهندس تقی خلیقی سیگارودی ، دکتر فریدون نیک نفس، انتشارات واحد آموزش و پژوهش معاونت کشاورزی سازمان اقتصادی کوثر، تهران، چاپ سوم، بهار ۱۳۷۵٫
http://ivo.ir